کرانیوتومی

در کرانیوتومی ابتدا یک برش در پوست سر و سپس یک سوراخ در جمجمه ایجاد می‌شود. به بیانی دیگر کرانیوتومی مانند ورق زدن استخوان سر است زیرا در آن، قسمتی از استخوان جمجمه به طور موقت برداشته می‌شود. سوراخ و برش در منطقه‌ای از مغز که قرار است درمان شود، ایجاد می‌گردد. در طول عمل جراحی باز مغز، جراح امکان انجام هر کدام از موارد زیر را دارد:

  • برداشتن تومور
  • کلیپ کردن آنوریسم
  • تخلیه خون یا ترشحات مربوط به یک عفونت
  • حذف بافت غیر طبیعی مغز

هنگامی که جراحی کامل شد، استخوان برداشته شده معمولا در محل خود با صفحات، بخیه یا سیم نگهداری و محافظت می‌شود. سوراخ ایجاد شده ممکن است در بعضی موارد مانند تومورها ، عفونت یا تورم مغز، باز باقی بماند. در صورت باز باقی ماندن جمجمه، جراحی کرانیکتومی نامیده می‌شود

موارد کلی بعد از عمل کرانیوتومی

تمامی بیماران بعد از مرخص شدن و رفتن به منزل، خسته هستند و نیاز به استراحت و خوابیدن در اواسط ‏روز دارند. معمولا داشتن سردرد و درد در اطراف محل زخم، حالتی عادی و متداول است. خستگی عمومی ‏می تواند منجر به زودرنجی و بدخلقی در شما شود که نیاز به نگرانی در این مورد نیست، چراکه به مرور ‏بهبود می یابد.‏
اگر عمل شما بسیار سخت و سنگین بوده است، صرفاً یک دوش گرفتن ممکن است باعث ایجاد خستگی در ‏شما شود. استراحت کردن و خوابیدن بیش از یک بار در طول روز، برای شما خوب است، اما انجام ورزش ‏های سبک هم لازم است.‏

زخم

در دو هفته اول یا کمی بیشتر، محل زخم دردناک است.‏ از آنجائیکه در زمان ایجاد برش، برخی از عصب ها قطع شده اند، معمولا چندین ماه طول می کشد که ‏بیحسی اعصاب مجاور زخم، بهبود یابند. اگر در دو هفته اول بعد از جراحی، زخم بیشتر بیحس و کرخ شد، ‏تعجب نکنید. این واکنش عادی است. زمانیکه رشته های عصب شروع به رشد می کنند، درد تیرکشیدن ‏ناگهانی، حس سوزش، و گاهی اوقات احساسی شبیه به چکیدن آب در اطراف زخم، احساس می شوند. در ‏زمان شروع به التیام، حس خارش در اطراف زخم ایجاد می شود.‏
گاهی اوقات ممکن است مایعی در زیر پوست سر وجود داشته باشد که به طرفین حرکت می کند؛ این مایع ‏معمولا به هنگام صبح، بیشتر است و به مرور باگذشت روز، کمتر می شود. با گذشت روزهای متوالی، معمولا ‏این مایع زیر پوست کم شده و کاملا التیام می یابد. حفره های آبی در بخش تحتانی زخم، آخرین قسمتی ‏هستند که از بین می روند.‏

سر

هنگامیکه تورم در پوست سر فروکش می کند، ممکن است در محل جراحی، حس فرورفتگی قابل توجهی ‏احساس شود. در این بخش معمولا حفره های کوچکی مشهود هستند که از آنجا ما استخوان جمجمه را ‏برداشته ایم. در شیوه ما، سیمان استخوانی برای پُر کردن این نواحی استفاده می شود تا نتیجه ظاهری ‏بهتری نیز به همراه داشته باشد. با این کار، نواحی ایی سخت، اما با فرورفتگی های کمتر، ایجاد می شود.‏
در طولانی مدت (معمولا چندین سال)، ممکن است تکه استخوان بازشده به شکل قابل توجهی کوچک شود. ‏اگر برش، در منطقه ایی در مقابل گوش و بالای فک باشد، می تواند منجر به ایجاد مشکلاتی در باز شدن ‏دهان به اندازه عادی شود. این اتفاق به این دلیل می افتد که ماهیچه متصل به عضله فک، بریده شده است. ‏این مشکل با کشیدگی آهسته دهان، به صورت باز و بسته کردن آن به مدت ۵ دقیقه و سه بار در روز، قابل ‏درمان است. شروع این تمرین ها ۴۸ ساعت بعد از جراحی، خوب و مناسب است.‏
برخی افراد در چند هفته اول، مایعی در حال حرکت را در اطراف مغز خود احساس می کنند. این احساس ‏صرفاً به خاطر هماهنگی مجدد مغز با شرایط عادی اش است. این حالت نسبتا به سرعت برطرف شده و جای ‏نگرانی نیست. ممکن است ورم/ پف کردگی/ کبودی در اطراف چشم هم وجود داشته باشد. اینها هم برطرف ‏می شوند.‏

سردردها

سردردها متغیر هستند. برخی افراد سردردهای کمی دارند، درحالیکه برخی دیگر سردردهای شدیدی دارند. ‏در مجموع، سردردها مشکل ساز نیستند و صرفا واکنش به داروهای هنگام ترخیص هستند. سردردها می ‏توانند در اواخر روز بدتر شوند و ممکن است با افزایش خستگی، سر و صدا یا موقعیت های تنش زا مرتبط ‏باشند.‏
بهتر است که در هوای گرم، آب بدن تان را حفظ کنید چراکه کم آبی بدن می تواند منجر به بدترشدن ‏سردرد شود.‏
تا ۲ هفته بعد از عمل، سردردهای مرتبط با کرانیوتومی، شروع به فروکش کردن می نمایند. در برخی ‏شرایط، ممکن است تا چندین ماه ادامه یابند. وضعیت قرارگرفتن سر هم می تواند تاثیرگذار باشد. اگر بعد از ‏دراز کشیدن که می خواهید از جا برخیزید به سرعت سرتان را بالا بیاورید، نه تنها ممکن است مبتلا به ‏سردرد شوید، بلکه دچار سرگیجه هم می شوید. با قرار دادن سر خود بین زانوهایتان، فشار در سر افزایش ‏یافته و همین امر موجب افزایش درد می شود. این اقدام همچنین ممکن است موجب افزایش هر گونه آب ‏در زیر پوست سر شود.‏

ضعف عصبی

هرگونه احساس ضعف، بی دست و پایی، مشکلات مرتبط با تکلم، و غیره ناشی از این مسئله هستند. توانایی ‏بهتر شدن تا حدودی بستگی به جراحی ایی دارد که شما داشته اید. لازم است که قبل از ترخیص از ‏بیمارستان، با جراح اعصاب خود در این مورد صحبت کنید.‏
در مجموع، تمامی معایب تا حدودی بهبود خواهند یافت. میزان بهبودی بستگی به این مسئله دارد که آیا ‏بخش اصلی مغز بواسطه بیماری آسیب دیده یا خود دچار مشکل شده است. در مورد بیمارانی که قبل از ‏عمل جراحی دارای مشکلات قابل توجهی بودند، ممکن است بهبود این شرایط طولانی تر باشد. میزان بهبود ‏قابل پیش بینی نیست.‏
روند بهبود در ابتدا می تواند سریع باشد، اما سپس آهسته می شود، و ممکن است با آهنگ بسیار آهسته ‏ایی تا سال ها ادامه داشته باشد. اگر بعد از ترخیص از بیمارستان، علائم مشابه در شما ظاهر شد، لازم است ‏که تیم جراحی را از این موضوع آگاه نمایید.‏

حملات صرع

احتمال بروز حمله ناگهانی صرع در تمامی افرادی که عمل کرانیوتومی داشته اند، وجود دارد. احتمال خطر ‏بروز حمله صرع تا حدودی بستگی به علت عمل و همچنین نوع عمل جراحی ایی که شما داشته اید، دارد.‏
به برخی از بیماران قبل از عمل داروی ضدتشنج داده می شود. ممکن است ما در طول عمل شروع به دادن ‏این دارو به شما کنیم. حداقل زمان استفاده از داروهای ضدتشنج، بین ۳ و ۱۲ ماه است.‏
اگر مطمئن باشیم که احتمال بروز حمله صرع بسیار کم است، قبل از عمل در این باره با شما صحبت می ‏کنیم و ممکن است از هیچ داروی ضدتشنجی استفاده نکنیم، چراکه این داروها می توانند عوارض جانبی ‏بسیار شدیدی داشته باشند. همچنین بعد از شروع استفاده از این داروها، کنار گذاشتن آنها بسیار دشوار ‏خواهد بود. زمانیکه شما دچار حمله ناگهانی صرع شدید، نیاز به دارو خواهید داشت.‏
بیشترین احتمال خطر بروز حمله صرع، بلافاصله بعد از عمل جراحی است. در این زمان، شما در معرض ‏بیشترین خطر آسیب دیدگی هم هستید.‏
اگر دچار حمله صرع می شوید، لازم است هرکسی که در کنار شماست در زمان بروز حمله، هر چیزی را که ‏ممکن است شما با آن برخورد کنید را از سر راهتان بردارد و با آمبولانس تماس بگیرد. بیماران و اقوام شان ‏که از روند بروز حمله صرع آگاه هستند، با آمبولانس تماس نمی گیرند.‏
اگر در مورد بروز حمله صرع نگران هستید، شیاف های والیوم در زمان ترخیص به شما داده می شود که به ‏شما کمک می کند تا زمان رسیدن آمبولانس، مانع از بروز حمله صرع شوید. اگر از دارو برای حمله صرع ‏استفاده می کنید، نباید به طور ناگهانی مصرف آن را قطع کنید.‏

انواع متفاوت صرع بدین شرح است:‏

متداول ترین نوعی که بر بیماران بعد از عمل کرانیوتومی اثر می گذارد، نوعی است که در آن، شما ‏غش کرده و دچار تشنج می شوید. این نوع حملات معمولا بعد از چند دقیقه متوقف می شوند. ما ‏به شما توصیه می کنیم که در مواردی که حمله صرع طولانی می شود، در ابتدا با آمبولانس تماس ‏بگیرید.‏

متداولترین نوع دیگر، حالتی است که در آن یکی از دست و پاهای شما دچار تکان های شدید و ‏لرزش می شود، اما شما هوشیاری تان را از دست نمی دهید. این حالت ممکن است نسبت به حالت ‏قبل، روند پیشرفت بیشتری داشته باشد که معمولا نسبتا سریع است. در این نوع تشنج شما نیاز به ‏درمان خواهید داشت.‏