تومور های مغزی

مغز انسان در یک محفظه استخوانی به نام جمجمه قرار دارد. وقتی توده یا توموری در آن شکل می گیرد از هر سو به بافت اطراف مغز فشار می آورد و علائمی ایجاد می کند. تومور های مغزی ، به خصوص تومورهای بدخیم، لجام گسیخته اند و با سرعت تکثیر می شوند و به همین دلیل، درمان به موقع در این بیماری ضرورت دارد برای اینکه از پیشرفت آن جلوگیری به عمل آید.

انواع تومور های مغزی خوش خیم

تومور کوردوما تومار خوش خیمی است که از رشد آهسته برخوردار بوده و در میان افراد دارای محدوده سنی ۵۰ تا ۶۰ سال شایع می باشد. معمول ترین مکان بروز این نوع تومور در کف جمجمه و یا در بخش پایینی ستون فقرات می باشد. علی رغم اینکه تومور کوردوما خوش خیم است، اما ممکن است به استخوان کناری حمله نموده و فشاری را به باف عصبی کناری وارد نماید. این نوع تومورها بسیار نادر هستند و تنها ۰٫۲ درصد از کل تومورهای مغزی اولیه را تشکیل می دهند.

کرانیوفارنیژیوم عموما تومورهای خوش خیمی هستند اما به دلیل اینکه محل رشدشان نزدیک به ساختارهای حساس عمیق مغز است، برداشتن آنها دشوار می باشد. آنها معمولا از بخشی از غده هیپوفیز سرچشمه گرفته (ساختاری که تنظیم کننده بسیاری از هورمون های بدن می باشد)، از این رو تقریبا همه بیماران مبتلا به این نوع سرطان نیاز به درمان جایگزینی هورمونی دارند. 

گانگلیوسیتوما، گانگلیوما و آناپلاستیک گانگلیوگلیوما تومورهای نادری هستند که شامل سلول های عصبی نئوپلاستیک بوده، قابل تمیز (تفکیک) می باشند و عمدتا هم در افراد جوان بروز می کنند.

گلوموس جوگولار تومورهای خوش خیمی هستند که معمولا در زیر قاعده جمجمه و در بالای ورید ژوگولار ایجاد می گردند. آنها رایج ترین فرم تومور گلوموس هستند. تومورهای گلوموس به طور کل ۰٫۶ درصد از نئوپلاسم سر و گردن را تشکیل می دهند

منینگیوماس با اینکه معمول ترین تومورهای درون جمجمه ای خوش خیمی به شمار می روند که ۱۰ الی ۱۵ درصد از کل نئوپلاسم های مغزی را تشکیل می دهند اما با این وجود درصد بسیار کمی از آنها همچنان می توانند بدخیم باشند. این تومورها از پرده های مغزی منشا گرفته که با ساختار غشا مانند خود اطراف مغز و نخاع شوکی را احاطه کرده اند.

پینئوسیتوما به طورکل ضایعات خوش خیمی هستند که از سلول های پینه آل نشات گرفته و عمدتا در بزرگسالان رخ می دهند. آنها اغلب خوب شناسایی شده، غیر تهاجمی و همگن می باشند که از رشد آهسته ای هم برخوردار هستند.

 آدنوم هیپوفیز بعد از گلیوماس، منینگیوماس و شوانوما این نوع تومور از معمول ترین تومورهای درون جمجمه ای به شمار می رود. اکثر تومورهای آدنوم هیپوفیز خوش خیم بوده و از رشد تقریبا آهسته ای برخوردار می باشند. حتی تومورهای هیپوفیزی بدخیم هم به ندرت به سایر نقاط بدن سرایت می کنند. آدنوم ها رایج ترین نوع مرضی هستند که بر هیپوفیز اثر می گذارند. هر چند که این بیماری در کودکان نیز تشخیص داده می شود، اما با این وجود، افرادی که در هه ۳۰ و یا ۴۰ از زندگی خود هستند، بیشتر در معرض این نوع تومور قرار دارند. اکثر این نوع تومورها به طور موفقیت آمیزی قابل درمان می باشند.

شوانوما تومورهای خوش خیم و شایع در بزرگسالان می باشند. این نوع تومور های مغزی در طول رشته های عصبی ایجاد می گردند. عصب هایی که خود از سلول هایی تشکیل یافته اند که وظیفه ایجاد عایق الکتریکی برای سلول های عصبی را به عهده دارند.

شوانوما معمولا به جای حمله به باقی مانده عصب نرمال، مکان آن را تغییر می دهد. آکوستیک نوروما رایج ترین نوع تومور شوانوما است که از هشتمین عصب جمجمه ای و یا وستیبولار کوکله نشات می گیرد و از طریق مغز به گوش سرایت می کند. هر چند که این نوع تومور های مغزی خوش خیم می باشند اما رشد و تحمیل فشار از جانب آن ها به رشته های عصبی و در نهایت مغز باعث به وجود آمدن عوارض پیچیده و یا حتی مرگ می شود. از دیگر مکان های رشد این نوع تومور می توان به ستون فقرات یا عصب هایی اشاره نمود که به قسمت های زیرین بدن گسترش می یابند.

انواع تومور های مغزی بدخیم

گلیوماس شایع ترین نوع تومور مغزی در بزرگسالان است که ۷۸ درصد از تومورهای مغزی بدخیم را تشکیل می دهد. آنها از سلول های گلیا که وظیفه حفاظت از مغز را به عهده دارند، نشات می گیرند. این سلول ها به سه دسته آستروسیت ها، اپندیمال ها و اولیگودندرو گلیال ها تقسیم می گردند. تومورهای گلیال شامل موارد زیر می باشند:

آستروسیتوما ها معمول ترین نوع تومورهای گلیومایی هستند که نیمی از تومورهای اولیه مغزی و نخاع شکی را تشکیل می دهند. منشا تومورهای آستروسیتوما سلول های ستاره شکل گلیالی هستند که آستروسیت نام دارند. آنها بخشی از بافت محافظتی مغز به شمار می روند. این تومور در هر بخشی از مغز ممکن است رشد کند اما رایج ترین مکان بروز آن مغز پیشین است. افراد در هر سنی که باشند می توانند مبتلا به این نوع تومور گردند اما بزرگسالان و به ویژه مردان میانسال در معرض بیشتری قرار دارند.

آستروسیتومای مغزی در کودکان و افراد جوان شایع تر بوده و اکثر تومورهای مغزی کودکان نیز از همین نوع می باشد. این نوع تومور در کودکان به عنوان تومور درجه پایین در نظر گرفته شده، در حالی که در بزرگسالان درجه بالا توصیف می گردد.

اپندیموما از تغییر فرم نئوپلاستیک سلول های اپندیمال نشات می گیرند که پوشاننده سیستم بطنی بوده و ۲ الی ۳ درصد از تومورهای مغزی را تشکیل می دهند. اغلب آنها خوب شناسایی شده، در حالی که برخی دیگر از این مزیت برخوردار نمی باشند.

گلیوبلاستوم مولتی فرم  تهاجمی ترین نوع تومور گلیالی می باشد. این نوع تومور به سرعت رشد کرده و به سایر بافت ها سرایت می کند. گلیوبلاستوم مولتی فرم  به راحتی قابل تشخیص و پیش بینی نمی باشد. آنها ممکن است از چندین نوع متفاوت سلولی نظیر آستروسیت ها و الیگودندروسیت ها تشکیل شده باشند. این نوع تومور در میان افراد ۵۰ تا ۶۰ ساله زن و مرد رایج می باشد.
مدولو بلاستوما منشا این نوع تومورها معمولا در مخچه بوده و میزان بروز آنها نیز در کودکان بسیار بالا می باشد. آنها به عنوان تومورهای درجه بالایی شناخته شده اند که معمولا با پرتودرمانی و شیمی درمانی قابل درمان می باشند.
الیگودندروگلیوم این نوع تومورها از سلول هایی نشات می گیرند که وظیفه ایجاد پیه غلاف عصب را به عهده دارند. پیه غلاف عصب عایقی برای رشته های عصبی مغز به شمار می رود. 

انواع دیگر تومور های مغزی

همانژیوبلاستوما این نوع تومورها از رشد آهسته ای برخوردار بوده و محل آنها نیز عموما در مخچه می باشد. تومور همانژیوبلاستوما از لحاظ اندازه بزرگ بوده و معمولا به همراه یک کیسه رشد می کند. منشا این تومورها رگ های خونی بوده و در میان افراد میان ۴۰ تا ۶۰ سال و زن و مرد رایج می باشد.

رابدویید این نوع تومورها، تومورهای نادری بوده که به شدت تهاجمی می باشند و به درون سیستم عصبی مرکزی گسترش می یابد. آنها معمولا در چندین مکان از بدن (به ویژه کلیه ها) پدیدار می گردند. تومور رابدویید بیشتر در کودکان شایع بوده، اما بزرگسالان نیز به آن مبتلا می گردند.  

تومورهای مغزی کودکان

منشا تومورهای مغزی در کودکان بافت هایی هستند که متفاوت از آن بافت هایی می باشند که عامل تومورهای مغزی در بزرگسالان به شمار می روند. پرتوتراپی به عنوان درمانی نسبتا قابل تحمل در بزرگسالان ممکن است مانع از رشد نرمال مغز در کودکان زیر ۵ سال گردد. طبق مطالعات بنیاد تومور مغزی کودکان آشکار گشته است، تقریبا ۴۲۰۰ کودک در ایالات متحده دارای تومور مغزی تشخیص داده شده اند که ۷۲ درصد از آنان کودکان زیر ۱۵ سال می باشند.

برخی از انواع تومورهای مغزی بیش از آنکه در بزرگترها دیده شود، در کودکان یافت می شود. شایع ترین نوع تومورهای مغزی در کودکان مدولوبلاستوما، آستروسیتومای درجه پایین، اپندیموما، کرانیوفارنیژیوم و گلیوم ساقه مغز می باشند. 
سازمان بهداشت جهانی به منظور نشان دادن میزان بدخیمی و یا خوش خیمی یک تومور، سیستمی را طراحی کرده است که بر اساس ویژگی های بافت شناسی تومور، آن را درجه بندی می کند.